Rodzaje fal mózgowych

W terapii Biofeedback kluczowe jest zrozumienie, jakie fale mózgowe dominują w różnych stanach umysłowych i emocjonalnych. Oto krótki przegląd rodzajów fal mózgowych oraz ich charakterystyki:

 

Fale delta (0,5 – 3,9 Hz)

Fale delta są najwolniejszymi falami mózgowymi i dominują w stanie najgłębszego snu, tzw. snu wolnofalowego. Występują również u małych dzieci oraz w przypadkach uszkodzeń mózgu. Podczas snu delta zachodzi regeneracja fizyczna i konsolidacja pamięci. Fale te mogą być także wywołane podczas głębokiej medytacji, sprzyjając głębokiemu relaksowi.

 

Fale theta (4 – 7 Hz)

Fale theta pojawiają się podczas głębokiej medytacji, hipnozy, intensywnego marzenia czy silnych emocji. Przy tej częstotliwości myślenie może być chaotyczne, z zanikiem logicznych powiązań, przypominając marzenia senne. Fale theta są obecne w fazie zasypiania, ale ich nadmierna obecność może wskazywać na uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

 

Fale alfa (8 – 12 Hz)

Fale alfa charakteryzują stan czujnego relaksu i odprężenia. Są typowe podczas relaksu z zamkniętymi oczami, rano po przebudzeniu czy podczas spokojnych chwil w ciągu dnia. Stan alfa jest korzystny w technikach szybkiego uczenia się i odzwierciedla równowagę między ciałem a umysłem, pozwalając na efektywne przetwarzanie informacji.

 

Fale beta (13 Hz i więcej)

Fale beta są związane z codzienną aktywnością, percepcją zmysłową i pracą umysłową. Dzielą się na:

• Fale SMR (12-15 Hz): Znane również jako rytm sensomotoryczny, związane z odprężeniem przy jednoczesnym skupieniu uwagi. Ich zwiększenie wspomaga terapię deficytów uwagi i nadruchliwości. Niedobór tego rytmu może skutkować brakiem zogniskowanej uwagi. Fale SMR są ważnym elementem wielu protokołów EEG-Biofeedback, a ich hamowanie przez ruch jest istotne w terapii.
• Fale beta 1 (15-18 Hz): W tym zakresie częstotliwości nasza uwaga jest maksymalnie skoncentrowana, co sprzyja efektywnej pracy i szybkiemu znajdowaniu rozwiązań. To poziom skupienia skierowany na zewnątrz, wspierający codzienną aktywność umysłową.
• Fale beta 2 (19-35 Hz): Pojawiają się w stanach zdenerwowania, nadmiernego pobudzenia neuronalnego i silnych emocji. Mogą towarzyszyć nadruchliwości, agresywności czy impulsywności. Ich kontrola jest kluczowa w większości treningów Biofeedback, aby zredukować negatywne skutki nadmiernego pobudzenia.

 

Fale gamma (36-44 Hz)

Fale gamma to najwięcej obecne w każdej części mózgu i są związane z przetwarzaniem zaawansowanych informacji, integracyjnym myśleniem oraz skojarzeniami. Częstotliwość 40 Hz jest uważana za kluczową dla przetwarzania myśli i integracji różnych modalności. Fale gamma mogą również towarzyszyć tremie i intensywnemu przetwarzaniu informacji.

Rozumienie i kontrolowanie fal mózgowych jest kluczowe dla skuteczności terapii Biofeedback, pozwalając na dostosowanie interwencji do indywidualnych potrzeb i stanu pacjenta.